Hoa xuyến chi nở vàng giữa những khu bồn xăng dầu

Gian nan tìm lời giải cho bài toán “cỏ dại”

Nhớ ngày này khoảng vài năm trước, để đảm bảo cho việc vận hành kho xăng dầu, hàng năm các đội vệ sinh môi trường thường tiến hành cắt cỏ trong khu bồn từ 4 đến 6 vòng. Với diện tích rộng hơn 132 ha, đội công nhân Tổng kho xăng dầu Nhà Bè phải hoạt động liên tục vì vừa cắt cỏ xong hết một vòng quay lại cỏ đã mọc cao quá thân người nhất là vào mùa mưa. Rồi sau khi cắt cỏ xong là đến các công đoạn thu gom cỏ cắt vận chuyển ra khỏi kho về các địa điểm tập trung có khi cách xa cả hơn cây số để chuyển giao đơn vị xử lý. Các nhà quản lý đều nhận thấy những khó khăn của công việc này, từ việc tốn rất nhiều chi phí để duy trì lực lượng cắt và xử lý cỏ định kỳ đến những khó khăn như trong việc vận hành và kiểm tra công nghệ trong khu bồn do cỏ dại thường xuyên che khuất đường ống xăng dầu, van công nghệ và đặc biệt là các vấn đề về an toàn về PCCC và môi trường và cả an toàn cho người lao động khi công tác.

Trong thời gian dài, cũng đã có nhiều giải pháp được đưa ra để giảm thiểu sự phát triển của cỏ dại, tái sử dụng cỏ làm phân bón… tuy nhiên đều chưa đi đến thành công. Đây vẫn là vấn đề cần tìm lời giải.

Công nhân vệ sinh môi trường cắt cỏ dại trong khu bồn, thu gom, vận chuyển, xếp dỡ cỏ về khuvực tập trung

Lời hồi đáp

Vốn xuất phát là những người cùng muốn cải thiện môi trường cảnh quan ngày càng đẹp, thân thiện hơn bắt đầu từ những điều nhỏ nhất có thể, tôi cùng những cộng sự đã từng bước nghiên cứu tìm hiểu loại cây cỏ có thể trồng thay thế cỏ dại mọc hoang nhưng phát triển mạnh mẽ. Một loài cây cũng là cỏ dại nhưng hiền lành hơn và có cái tên rất dễ làm ta xuyến xao khi nghe đến, đó là “Cúc Xuyến chi”.

Loài cây này có đặc tính sinh trưởng mạnh mẽ, chịu được nhiều điều kiện môi trường khắc nghiệt và có thể cạnh tranh với cỏ dại khi phát triển thành quần thể đủ khỏe mạnh. Ngoài ra với đặc tính bò lan nên cây thường có chiều cao từ 10-20cm là điều kiện rất tốt để trồng trong bồn xăng dầu, tránh làm ảnh hưởng tầm nhìn.

Đầu tiên chúng tôi nghiên cứu với quy mô nhỏ ở những vườn cây, bồn hoa nhỏ trong Tổng kho Nhà Bè, để đánh giá mức độ “đấu tranh và sinh tồn” tự nhiên của loài Cúc Xuyến chi so với những cây cỏ dại hung hãn như cỏ tranh, cỏ mực, cỏ cú… Sau thời gian đánh giá, chúng tôi mạnh dạn trình bày kế hoạch lên Ban Giám đốc và nhận được sự đồng thuận để từng bước một triển khai thử nghiệm ở một số khu bồn.

Và kết quả sau hai năm triển khai là gần một phần ba khu bồn của Tổng kho đã được cải tạo lại theo hướng bê tông hóa nền bãi kết hợp với trồng Cúc Xuyến chi. Chúng tôi tiến hành đổ bê tông ở những khu vực công nghệ, đường ống xăng dầu, ống PCCC được quy hoạch lại phù hợp với mặt bằng mới và tạo các lối đi vận hành thuận tiện cho công nhân thao tác. Phần diện tích còn lại trong khu bồn được quy hoạch thành các bồn hoa Xuyến chi. Tất cả thay thế cho việc toàn bộ khu bồn đều ngập trong cỏ dại trước kia.

Trước khi cải tạo, cỏ dại thường mọc kín trong khu bồn, che phủ cả các ống công nghệ xăng dầu, PCCC, không có lối đi cho người vận hành

Nhớ lại những ngày đầu thi công, chúng tôi cũng đối mặt với rất nhiều khó khăn vì từ qui mô thử nghiệm bước ra thi công thực tế vẫn có những bỡ ngỡ. Thử tưởng tượng một môi trường toàn cỏ dại phát triển nhanh và mạnh, chỉ sau khi cắt thì chẳng mấy chốc đã mọc lại cao quá thân người, làm sao để cỏ xuyến chi có thể cạnh tranh lại? Việc chúng tôi cần phải làm là tạo một môi trường nền thuận lợi cho Cỏ Xuyến chi đủ khỏe mạnh, phát triển thành quần thể để chính bản thân nó ngăn không cho cỏ dại mọc trở lại. Bên cạnh đó, chúng tôi cố gắng tận dụng một số vật liệu gạch từ quá trình tái chế, tiêu hủy chất thải nhiễm dầu để xây gờ các bồn hoa, để có thêm một hành động thiết thực vì môi trường.

Trong và sau khi cải tạo, dưới ống công nghệ được đổ bê tông, chừa đường đi lối lại để vận hành tuần ống, và Xuyến chi với chiều cao khoảng từ 10 – 20 cm được quy hoạch trong các bồn hoa, cóhệ thống dẫn nước tưới.

Thành quả bước đầu

Tôi chỉ tạm gọi đây là thành quả bước đầu vì thực tế còn nhiều việc phải làm. Và để một quần thể cây cỏ Xuyến chi du nhập vào có thể sinh tồn và cạnh tranh được với các loài cỏ dại “thổ địa” khác thì cần thêm thời gian để chứng minh. Quá trình thực hiện, có những lúc khó khăn, những việc không lường trước được nhưng sai đâu thì khắc phục đó, quan trọng là chúng tôi có niềm tin là công việc này đem lại cho Tổng kho xăng dầu Nhà Bè một diện mạo mới hiện đại và an toàn hơn.

Và quả thật như vậy, chỉ cần nghe các anh chị công nhân hay bảo vệ chia sẻ niềm vui khi được bước vào khu bồn mà mọi thứ đều tường minh so với trước đây vừa bước vừa run vì không biết có gặp rắn rết, côn trùng gây hại hay không thì đã là một sự khác biệt lớn. Rồi những lúc làm mệt,

các anh chị lại có chỗ ngồi nghỉ ngơi lấy lại sức khỏe, thư giãn ngắm một vài mảng xanh trong khu bồn trước khi tiếp tục công việc. Quan trọng hơn cả là công việc vận hành bồn bể, công nghệ của các anh chị trong khu bồn được thuận lợi hơn bao giờ hết.

Trong những nỗi lo để cây cỏ xuyến chi phát triển đúng như kỳ vọng, vẫn có những phút giây hân hoan trong tôi khi nhìn thấy những bông hoa vàng đang nở rực rỡ trên nền cỏ xanh mướt đặc biệt trong những tháng mùa mưa này. Tôi cứ nghĩ đến một tương lai “hoa vàng trên cỏ xanh” ngay giữa lòng Tổng kho xăng dầu Nhà Bè không còn xa nữa !